Karadeniz’de 300 yıllık Petranboard Kültürü  

Tarihte snowboard’un ortaya çıkışı, 1965 yılında Michiganlı Sherman Popper’ın Noel günü kızlarına aldığı bir çift kayağı birleştirmesi olarak bilinir. Daha sonra Snurfer adı verilen bu tahtanın ismi ‘snow’ ve ‘surf’ kelimelerinin birleşiminden ortaya çıkar. Yeni bir kış aktivitesi arayışında olanlar tarafından ilgi gösterilmesiyle bu spor gelişir ve kısa bir süre içinde ülke çapında yayılmaya başlar.  

İlginçtir ki Michigan’dan kilometrelerce uzaktaki Türkiye’nin Doğu Karadeniz bölgesinde, yerel halkın özgün snowboard’larını bulmaları ile farklı bir snowboard şekli yaklaşık 300 yıldır yapılıyor. Bu hikayenin başlangıç noktası ise Kaçkarlar’ın 2000 metrelerinde yer alan ve yılın 7 ayı karla kaplı olan Meşeköyü oluyor. Bu yazımızda Karadeniz'de ortaya çıkan 300 yıllık Petranboard kültüründen ve ortaya çıkış hikayesinden bahsedeceğiz.

Köyde snowboardun asıl ismi üzme tahtası, Amerikalı snowboardcu Jeremy Jones 2008 yılında köye gelince tahtaya,onun ortaya çıktığı yer olan Rize’nin İkizdere’ye bağlı Meşeköy köyünün eski adı Petran’ı veriyor ve bu aktivite Petranboard olarak anılmaya başlanıyor. Kimilerince Lazboard da deniyor.

2008 yılında Jeremy Jones köyü ziyaret etmiş ve bu spora adını vermiş olsa da Alex Yoder ve Nick Russel’ın 2016 yılında bu köye gelerek ‘Foothills: The Unlinked Heritage of Snowboarding’ adlı belgeseli çekmesi Petranboard’u dünyaya tanıtıyor. Bu zamandan sonra hem dünya genelinde hem de Türkiye’de Pentanboard’a ilgi artıyor.

Petranboard’un Ortaya Çıkış Hikayesi

Petranboard’un ortaya çıkış hikayesi ise oldukça ilgi çekici: Petran köyünün insanları kestikleri tahtaların üzerinde namaz kılar, bu tahtaların temizlenmesi için de tahta kar ile ovalanırmış. Anlatılanlara göre, bir çocuk her zamanki gibi babasının namaz tahtasını karı eline alıp temizliyor, temizleme görevi ona artık sıkıcı geliyor ve tahtayı kara sürmeyi deniyor, ayaklarıyla da üstüne çıkıp tahtayı sürmeye başlıyor. Sonrasında bu yöntem köylülerce köyden kente inmek için pratik görülmeye başlanıyor. Köy sakinleri merkeze üzme tahtasıyla iniyor, dönüşte de aldıklarını tahtanın üstüne yerleştirip çekiyorlar. Zamanla namaz tahtası işlev değiştirerek üzme tahtası adını alıyor.

Üzme tahtası, yıllar geçtikçe gelişiyor, şekil değiştiriyor; önü daireselleşiyor. Önüne durmak için bir ip, süren kişinin eline de yön vermek için fındık ağacından sopa geliyor. Ancak modern snowboard'larda olduğu gibi bir bağlama sistemi mevcut değil, kişi ayağını oynatabiliyor. Ayrıca, snowboard'da sürtünmesinin artırılması için sürülen wax yerine üzme tahtasına sığır içyağı sürülüyor. Gövdesi çam ağacından ve kırılgan bir yapıda olduğundan da snowboard kadar dayanıklı olmuyor.

‍Kaçkarlar'a Özgü Festival

Kaçkarlar’a özgü geçmişten bu zamana gelen Petranboard kültürünü ayakta tutmak ve insanlara tanıtmak amacıyla her yıl Petranboard Kayak Şenliği düzenleniyor.

Kaybolmaya yüz tutmuş geleneğin yaşamasına destek olmak ve aynı zamanda Petranboard’u deneyimlemek isteyenler için festival ziyaretçilerini bekliyor!