Dağ bisikleti sporu doğada kaybolup ruhu ve bedeni dinlendirmenin en iyi yoludur. Kullanımı oldukça basittir ve pek fazla ön bilgi gerektirmez. Sadece yollara düşüp pedala basmak yeterlidir! Dışarıdan bakıldığında yalnız olduğunuzu düşünseniz bile yollarda aynı felsefeye bağ bellemiş insanlarla karşılaşırsınız ve çok sıkı arkadaşlık bağları kurabilirsiniz. Her bir sürüş farklı maceralara dönüşür ve yıllar geçse bile yaşananlar anlatılır. 

Dağ Bisikleti Nedir?

Dağ bisikleti, engebeli arazilerde rahatça dolaşmayı, bilinmeyene doğru keşfe çıkmayı ve  doğa ile bağlanmayı sağlayan eğlenceli bir araç ve adrenalin dolu bir doğa aktivitesidir.  Doğa ile sürekli iç içe olurken farklı coğrafi bölgeleri keşfetmek, dağ bisikleti sporuna rahatlatıcı, stresten uzak ve insanı tamamen özgür kılan nitelikler katar.

Dağ Bisikleti ve Tarihteki Gelişmeleri

Bisikletin ortaya çıktığı zamandan bu yana, dağ bisikleti farklı formlarda var olmuştur. 19. yüzyılda asfalt yolların sayısı az olduğundan, o dönemdeki bisikletler toprak yollara ve patikalara göre tasarlanmıştı. Son birkaç yüzyılda ise, dağ bisikleti sporu pek çok değişime uğradı. Bisiklet kadroları sağlam ve dayanıklı kalırken hiç olmadığı kadar hafif olmaya başladı. Yeni ve benzersiz elektronik vites kontrol sistemleri, elektronik bisikletler, kullanımı basit ama geniş dişli yelpazeleri (1x drivetrain), daha güçlü fren pistonları, beyin sarsıntı önleyici kasklar (MIPS), konforlu sürüşler için geliştirilmiş bisiklet geometrisi ve daha birçok özellik! 

1980’lerin başında ise Specialized Stumpjumper modelinin seri üretimine başlanması ile bu bisiklet stili çok uzun bir zaman geçmeden dünya çapında büyük bir akım başlatmıştır. Specialized'ın tarihte bir yere sahip olmasının temel nedeni, elbette dağ bisikleti üretmesinden kaynaklanmaktadır. Stumpjumper modeli dünyanın herhangi bir yerinde dağlarda sürülmek üzere üretilmiş ilk dağ bisikletidir. 

Dağ Bisikleti Yarışları

Dağ bisikleti sporu ile ilgilenen çoğu insan, bu sporun rekabetçi bir kültürü olduğuna hakimdir. Dağ bisikletinin yer aldığı yerler, lokal yarışlardan olimpik yarışlara kadar uzanmıştır.  Dağ bisikleti yarışlarının uluslararası boyuta ulaşması ise 1990’lar ve 2000’lerde başlamıştır. İlk UCI Dağ Bisikleti Dünya Şampiyonası 1990’da Colorado’da gerçekleştirilmiş ve kazananlar bugün de olduğu gibi gökkuşağı çizgili mayoyu giymeye hak kazandılar. Bir diğer dağ bisikleti yarışı olan Red Bull Rampage, belki de dünyadaki en heyecan verici uluslararası etkinliklerden biridir. Bu klasik etkinlik, yarışların rakipler için yarattığı tehlike nedeniyle son yıllarda biraz eleştiriliyor.

Dağ Bisikleti Ne Gibi Beceriler Gerektirir?

Dağ bisikleti ile engebeli arazilerde gezinmek için dayanıklılık, hız, denge ve teknik beceriler gerekir. Bisikletin nasıl kullanılacağını bilmek aynı zamanda ekipmanları kullanırken rahat ve kendinden emin hissetmek, bu spor için oldukça önemlidir. Ayrıca yol üzerinde oluşabilecek mekanik problemleri çözme, dağ bisikleti yapacak kişilerin sahip olması gereken beceriler arasında yer alır. Yol bisikletçilerinin aksine, dağ bisikletçileri coğrafi engelleri aşmaktan keyif alır ve dünyayı dolambaçlı parkurlarla dolu doğal ve zorlu bir oyun alanı olarak görürler. Sizler de bu coğrafyalarda gezinmekten keyif aldığınıza mutlaka emin olun!

Dağ Bisikleti ve Bedensel Etkileri

Dağ bisikleti, mekanik ekipmanlar ile vücudun birbirine bağlanarak bionik şekilde hareket eden bir yapı oluşturmasını amaçlayan dinamik bir spordur. Sürüşlerde sadece bacak, akciğer ve kalbi güçlendirmenin dışında vücudun üst kısımlarını da çalıştırmanızı sağlar. Ayrıca arazi sürüşleri denge, koordinasyon ve dayanıklılığı artırır. 

Dağ Bisikleti Ekipmanları

Doğanın parkurlarında sürüşe çıkmadan önce bu malzemelere sahip olunması gerekmektedir:

Dağ Bisikleti

Dağ bisikletleri sürüş tarzlarına göre farklılık göstermektedir. Bunlardan en yaygın olanları  XC (Cross- Country) ve trail bisikletleridir.

Dağ Bisikleti Kaskı

Asla ve asla kasksız sürmeyin! Dağ bisikleti sürerken düşme riski yüksektir, bu nedenle yüksek koruma çok önemlidir. Kaskın özellikleri, bisiklet türüne bağlı olarak farklı olacaktır. Örneğin ‘downhill bisiklet’ sürmek son derece riskli kabul edildiğinden maksimum koruma gerektirir. 

Dizlikler, Dirseklikler ve Eldivenler 

Dağ bisikleti sürerken her zaman kaza riski olasıdır bu yüzden maksimum koruma yaralanmayı azaltmak açısında önemlidir. 

Ayakkabı

Kaygan patika zemini için yüksek kavrama özelliğine sahip ve bisikletin pedallarını kullanmak için rahat olan, su geçirmez ayakkabılar tercih edilmelidir.

Koruyucu Gözlükler

Sürüşlerde hem güneşin zararlı ışınlarından korunmak hem de rüzgar, toz ve çakıl taşlarının gözlere zarar vermemesi için sert plastik gözlükler kullanılması tavsiye edilir.

Matara veya Hydration Pack

Sürüşlerde düzenli olarak sıvı almak, kas yorgunluğu azaltmak ve sürüşün sürdürülebilirliğini sağlamak açısından oldukça önemlidir. Taşınması gereken sıvı miktarı sürüş öncesinde planlanmalıdır. Neyse ki doğada su kaynağı bulmak çoğu zaman muhtemeldir. 

Alabileceğiniz diğer öğeler arasında yiyecek, ilk yardım malzemesi, güneş kremi, haritalar veya GPS, ekstra giysiler ve bir bisiklet tamir takımı bulunur.

Dağ Bisikletini Yol Bisikletinden Ayıran Teknik Özellikler

Dağ bisikletlerinin, onları yol bisikletlerinden ayıran karakteristik özellikleri ise şu şekildedir:

1. Darbelere dayanıklı, kalın, dişli dış lastikler
2. Çevreyi daha kolay görebilmek için tasarlanmış dik sürüş pozisyonu
3. Bazı bisikletlerde sert zemin koşullarında darbeleri absorbe edilmek için geliştirilmiş süspansiyon sistemleri (ön ve arka)
4. Daha geniş vites aralığı (dik yokuşlarda tırmanabilmek ve inişlerde hız kazanabilmek için)
5. Hidrolik disk frenler
6. Daha hızlı ve düzgün vites geçişleri için elektronik kontrol sistemleri
   

Dağ Bisikleti Yılın Hangi Zamanı Yapılır?

Dağ Bisikleti dört mevsim yapılabilen bir aktivitedir. Aynı patikalar baharın gelmesiyle uzayan otlarla kaplanıp farklı görünebilir ya da yoğun yağışlar su yarıkları oluşturup patikaları bozabilir ama bunlar dağ bisikletini daha heyecanlı ve zorlu bir spor yapan etkenlerdendir. Kışın buz olma riski olsada eğer cesaretliyseniz ve kara bulanmayı seviyorsanız karda bisiklet sürmek keyifli bir deneyim olabilir!

Dağ Bisikleti Nerelerde Yapılır?

Dağ bisikleti kullanmak için illa dağda olmanız gerekmez. Dağ bisikleti ile birçok farklı arazi üzerinde sürüş yapabilirsiniz. Sürüş rotaları yürüyüş patikalarından, ağaç kökleriyle sarmalanmış orman patikalarına, dik engebeli yollardan, yamaçlardaki adrenalin dolu teknik patikalara kadar farklılık gösterebilir. Dağlardaki patikalar en popüler noktalar arasında yer alırken, rutinlerine çeşitlilik katmak isteyen kişilerin uğrak noktaları arasında doğal parklar ve çöller yer almaktadır. 

İster her mevsim pedal çeviren tutkulu bir bisikletçi olun ister bu sporu yeni keşfetmeye başlamış doğa tutkunu biri olun, seviyenize ve yeteneklerinize uygun mükemmel parkurlar bulmanız olasıdır. Dağ bisikletine yeni başlayan kişilerin ise mutlaka bir rehber eşliğinde dışarı çıkmaları tavsiye edilir.

Türkiye’nin gözde dağ bisikleti lokasyonları arasında İç Anadolu bölgesi de yer almaktadır. Küçük bir alanda birçok coğrafi özelliği bir arada bulunduran bu bölge eşsiz dokusuyla dünya çapında birçok dağ bisikletçisinin ilgi odağı olmuştur. Burada yer alan Erciyes ise, bu sporun yapılabileceği bölgelerden biridir. Her kısmında volkanik oluşumların hissedildiği, heybetli kütlesiyle dinginlik veren bu ilkel volkan, patikalarla örülmüş bir dağ bisikleti cennetidir.

Dağ Bisikleti Patika Koruma Prensipleri

Bisiklet sürerken çevreyi korumak için, IMBA (International Mountain Bicycling Association)’nın patika kurallarına uymak, bu sporun gereklilikleri arasında yer almaktadır:

1. Yalnızca açık yollarda sürün.

2. İz bırakmayın.

3. Sürüş öncesi bisikletinizi kontrol edin. 

4. Geçmek isteyen sürücülere her zaman yol verin. 

5. Hayvanları asla korkutmayın. 

6. Önceden plan yapın.

İlginizi Çekebilir: Doğada Zaman Geçirenlerin Bilmesi Gereken 7 "İz Bırakmama" Prensibi‍

Umarız bu yazı sizler için bilgilendirici ve hareket geçirir bir nitelik taşır. Bisiklete atlayıp doğanın tadına varmanız dileğiyle!‍

“It’s the not the destination, it's the journey” -Ralph Waldo Emerson

‍