Dağları ve dağcılığı sevenler olarak, bu eşsiz ve büyüleyici dünyayı anlatan ve bizleri etkileyen filmleri bir araya getirdik. Dünyanın dört bir yanından görkemli dağ manzaralarına, nefes kesici sahnelere ve dağ hikayelerine sahip bu filmlerin sizleri de bu maceralara taşımaları ve sizlere bu dünyayı tanıtmaları için kısaca anlattık. Bu yazının sizleri bir ileri adım olan bu filmleri izlemeniz ve hatta belki de sonrasında dağlar ile tanışmanız için bir vesile olmasını dileriz!

1) Kâzım - 2018 (Belgesel)

Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi ve yönetmen Dilek Kaya, 2016 yazında İzmir’deki bir bit pazarında 70’li yıllardan kalma mektuplarla karşılaşıyor. Bu mektupların geçmişinde bir yolculuğa çıkıyor ve hikayesini de bir belgesel ile bizlerle buluşturuyor. Dağcılığa meraklı ODTÜ’lü bir genç olan Kâzım Küçükalp’in Kaçkar Dağlarında yaşadıkları ve Artvin/Yusufeli köylülerinde bıraktığı hatırası, o yıllarda yapılan dağcılığa dair izler, Kâzım’ın ailesi ve arkadaşlarının anıları belgeselin sonuna doğru bir bulmacanın parçaları olarak bir araya geliyor. Üstelik, Kâzım ve dağcı arkadaşlarının Kaçkarlar’daki Altıparmak Dağı tırmanışı etrafında anlatılan hikayesi Türkiye’de belgelenen en eski dağ kazalarından birine de ışık tutuyor.  

Belgesel boyunca görkemli dağ görüntülerinin yanı sıra Baba Kâzım’ın 70’li yıllarda albümlerini heyecanla takip ettiği efsanevi grupların şarkıları da çalınıyor. Wishbone Ash, Traffic, Creedence Clearwater Revival ve daha niceleri... Hatta bu şarkılardan Kâzım’ın anısına bir çalma listesi oluşturulmuş:

Spotify: Kâzım Mixtape 

Youtube: Kâzım Mixtape  

2018 Mayıs ayında seyircisiyle buluşmaya başlayıp büyük beğeni toplayan ve hızla ödüller alan Kâzım Belgeseli, DOCUMENTARIST Covid Çevrimiçi Belgesel Günleri kapsamında Kâzım on Vimeo üzerinden erişime açıldı. Dağlardan uzak kaldığımız bu günlerde, iki yıl aradan sonra ben de ikinci kez izledim. Sizlerin de izlemesi dileğiyle!

- Reyhan Çağaç

2) Touching the Void - 2003 (Belgesel Film)

Touching the Void 2003 yılında Kevin Macdonald tarafından belgesel tarzında çekildiği halde olaylar dramatize edildiği için bir yarı belgeseldir. Film, 1985 yılında iki dağcının yaşadığı gerçek bir trajediyi anlatır. Esin kaynağı olarak ise, dağcıların teki olan Joe Simpson’un film ile aynı isimde olan 1988 tarihli kitabı kullanılmıştır. Film, Joe Simpson ve Simon Yates isimli iki İngiliz dağcının And Dağları’nın Peru sınırları içerisinde kalan bölgesine tırmanışa gitmeleri ile başlar. Filmde ikiliyi canlandıran aktörler olmasına rağmen sık sık hem Simpson hem de Yates filme dahil olur ve deneyimleri birinci ağızdan dinleme fırsatı buluruz. Benim en çok hoşuma giden kısım ise bu birinci ağız anlatımlar ile eş zamanlı olarak profesyonel aktörlerin fevkalade zorluktaki dağ koşullarında hayatta kalma çabalarını bir aksiyon filmi etkileyiciliğinde görüyor olmak. Son olarak, içinde espri payı olmakla beraber, tavsiyem bu filmi önümüzdeki kış tırmanışlarınızdan hemen önce yerine sonrasında yahut yaz vakti izlemeniz…

- Selim Ölçüoğlu

3) The Dawn Wall - 2017 (Belgesel)

The Dawn Wall (Şafak Duvarı), Tommy Caldwell’in tırmanış hayatının evrilişini ve 2015 yılında partneri Kevin Jorgeson ile tırmandığı, kendisi için “sadece bir tırmanış”tan çok daha öte olan, dünyanın en uzun ve zor serbest tırmanışı olarak anılan Dawn Wall tırmanışını konu alan 2018 yapımı belgeseldir. Belgesel, Caldwell’in tırmanışa nasıl başladığını, genç yaştaki spor tırmanış başarılarını, Kırgızistan’da ekibi ile bir tırmanışları esnasında militanlar tarafından kaçırılmasını, bir parmağını kaybedişini ve bununla daha da güçlenmesini, “serbest tırmanış” stiline olan bağlılığını, hedeflerini, kendi tabiriyle “yaşam boyu aşılan engellerin doruk noktası” olarak tanımladığı Dawn Wall tırmanışını tamamlamasını anlatır.

Caldwell ve o zamana kadar serbest tırmanıştan oldukça uzak, boulder ve highwall tırmanışçısı Jorgeson, bu tırmanışı tamamlayana kadar 9 yıl boyunca rotada hazırlık yaparlar. Her günün bir önceki günden daha zorlu tırmanışlar içerdiği yorucu koşullarda, sabırların zorlandığı, kaybedilen umutların “imkansız” denilen etapların tırmanılabilmesiyle yeniden geri gelmesinin yanı sıra yoğun bir medya ilgisi altında tırmandıkları 19 günlük zorlu bir dikey deneyim.

Belgesel, dijital dizi/film platformu Netflix üzerinden izlenebilir.

- Nursen Yılmaz

4) Meru - 2015 (Belgesel Film)

Meru, Conrad Anker, Jimmy Chin ve Renan Ozturk’un 2011 yılında gerçekleştirdiği Meru Dağı’nın Shark Fin rotasını tırmanış hikayesini anlatır. Meru’nun Shark Fin rotası Himalayalar’ın teknik olarak en zorlu ve tehlikeli zirvelerinden biri olarak bilinmektedir. Film, daha önce farklı dağcılar tarafından denenmiş ancak zirvesine ulaşılamamış bu dağı ilk tırmanan bu dağcıların hazırlık sürecinde ve tırmanış esnasında yaşadıklarına odaklanmaktadır. Anker, Chin ve Ozturk ilk olarak bu zorlu rotayı 2008’de tırmanmayı denemiş ve başarısız olmuş ancak her biri bu zirveye geri dönmeyi ve başarılı bir tırmanış gerçekleştirme isteklerini sürdürmüşlerdi. 

Filmde odaklanılan konular arasında dağcıların yaşadıkları, tırmanış öncesindeki hazırlık süreçlerinden verilen kesitler ve yaşanan kimi kazalar ile Meru, yalnızca bir dağ tırmanışı filmi olmaktan daha ötede bir yere sahip oluyor. Dağ tırmanışının arkasında yer alan zorluklar, riskler ve dirayetin öneminin de işlendiği; zorluklara karşı tutum ve tutku arasındaki önemin öne çıktığı bu filmde, dağcı ve dağcı olmayan kişilerin kendilerine ait bir şey bulması mümkün olacaktır. 

Benim tam 4 sene önce, dağcılık serüvenimin başında izlediğim bu film, görselleri, olayları ve hikayenin ele alınış biçimiyle hala en sevdiğim dağcılık filmi olarak kalmaya devam ediyor.  Çekimleri Chin ve Ozturk tarafından yapılan bu filmdeki nefes kesen manzaralar, sizlerin de filmi izlemeniz için yeterli bir neden olabilir!

- Deniz Yağmur Karatepe

5) Mountain - 2017 (Belgesel)

Mountain belgeseli, eşsiz dağ manzaraları görselleri ile dağlara neden tırmanırız sorusunu cevaplıyor. Avustralya Oda Orkestrası’nın müzikleri eşliğinde, Dünyanın en yüksek zirvelerinden sunduğu manzaralar ile zaman içinde insan ve dağlar arasındaki ilişkiyi anlatıyor. Zirveye ulaşmak için insanların neden hayatlarını riske attığını, bu dürtünün kaynağını ve doğayı anlamamıza yardımcı oluyor. İzleyiciyi oturduğu yerden manzaraların içine taşıyıp içsel bir yolculuğa çıkarıyor. Filmde dağcılar, buz tırmanışçıları, free solocular, heliskiciler, snowboardcular ve paraşütlü dağ bisikletçilerine yer veriliyor. 

Sinematografyası Renan Ozturk’e ait olan bu filmi Jennifer Peedom yönetiyor ve anlatımını ise Willem Dafoe, Robert Macfarlane’nin Mountains of the Mind kitabından alıntılar ile yapıyor. 

Sizi görselleri ile büyüleyecek ve dağlar ile birlikte kendinize yaklaştıracak olan bu filmi Netflix’ten izleyebilirsiniz.

-Deniz Eraslan

Bu filmleri umarız ki en az bizim kadar beğenirsiniz, keyifli seyirler!