Genel Bakış

Ayakkabılar temel malzemeler listesinin en başında gelir. Dağcılıkta ise ayakkabı olarak botlar tercih edilir. Bu botlarda aranan temel özellikler; zemini iyice kavrayarak kaymayı önlemek, yüzey bozukluklarını ayaklara yansıtmayacak şekilde sert tabanlı olmak, burkulmaları önlemek için yüksek bilekli olmak şeklinde sıralanabilir. Botların teknik seviyesini belirlemek için B skalası kullanılır, bu skalaya göre bot çeşitleri şu şekildedir.

Teknik Seviyeye Göre Bot Kategorileri

B0:

‍

Günlük şehir hayatında sık sık karşılaştığımız, hafif trekkinglerde kullandığımız yürüyüş botlarıdır. En yumuşak taban yapısına sahip olup, kullanımı rahattır ve diğer bot türlerinden daha hafiftir. Ayrıca yumuşak yapısı botun ayağın şeklini alma sürecinin de kısa olmasını sağlar. Buna karşın bu yumuşaklık bu botların kramponlarla kullanılmasını engeller. Kolayca bükülen bot krampon kayışlarının açılmasını sağlar ve riskli bir durum oluşturur. Bunun dışında yumuşak taban kullanıcının sert kramponu hissetmesine sebep olur. Ayrıca bu botlar diğerlerine göre daha hafif dişli yapıya ve daha az yalıtıma sahip olduğu için karda ve buzda kullanıma uygun değillerdir.

‍

B1:

Basitçe 4 mevsim botlar olarak isimlendirilebilir. B0’lara göre en önemli özellikleri daha sert orta taban yapılarından dolayı kayışlı C1 kramponlarıyla kullanılabilir olmasıdır. Genel dağ kullanımı için uygundur ayrıca daha derin dişler hafif karlı koşullarda da ayakkabının kullanılmasını sağlar. Konfor ve güvenliği bir arada sağladığı için yaklaşım ayakkabıları(approaching shoes) olarak da kullanılırlar. Kumaştan üretilebildiği gibi deriden de üretilebilir.

‍

B2:

Yaz alpinizminde kullanılabilecek dayanıklılık ve sertlikte olan orta ve arka taban yapısı, bu botu yarı otomatik C2 kramponlarıyla kullanılabilir olmasını sağlamaktadır aynı zamanda daha dik ve sert koşullu tırmanışları mümkün kılmaktadır. Nitekim hala yumuşak burun yapısı görece rahat bir yürüyüşü mümkün kılmaktadır.

‍

B3:

Olabilecek en teknik seviyede olan bu botlar yine en üst taban ve kaplama sertliğine sahiptir. Hem ön hem arka çıkıntıları sayesinde tam otomatik C3 kramponlarıyla ve nordik kayaklarla kullanılabilirler. Bu kategori teknik tırmanış ve yüksek irtifa olarak ikiye ayrılmaktadır. Teknik tırmanış botları buz tırmanışı gibi tırmanışın en üst seviyelerinde kullanılmaktadır. Yüksek irtifa çeşidi ise çok uzun tozluklara ve iki yada üç katmanlı yapıya sahiptir.

Yalıtıma Göre Bot Kategorileri

3 katmanlılar; 8000 metre üstü irtifalarda veya çok soğuk zirvelerde kullanılır iç yalıtım katmanı, sert dış katman ve bota entegre tozluk katmanından oluşur.

2 katmanlılar; 6000 metreye kadar olan irtifalarda kullanılırlar. İç yalıtım ve sert dış katmandan oluşurlar. Bota takılabilir “overboot” tozluklar ile birlikte 8000 metre irtifaya kadar kullanılabilir.

Hibrit botlar; 2 veya 3 katmanlı olabilmelerine karşın dış katmanları sert plastik olmayan botlardır.

4 mevsim botlar; yukarıda bahsedilen B1 kategorisinden botlardır.

Bot Bakımı

Günlük kullanımdan sonra botların nemini atabilmesi için hava alan bir yerde bağcıkları gevşek ağzı geniş açık bir şekilde bekletilmesi lazımdır. Botları hiçbir faaliyetten sonra kirli bırakmamak gerekmektedir. Eğer botlar uzun süre kirli kalırsa hem gözenekleri tıkanabilir hem de su yalıtımını sağlayan katman zarar görebilir. Kesinlikle hiçbir su geçirmeyen ekipman çamaşır makinesinde yıkanmamalıdır! Bunun yerine botlar nemli bir bezle silinerek kaba kirinden kurtarılmalıdır. Bundan sonra “NikWax” ayakkabı temizleme jeliyle temizlenmeli ve açık havada güneş ışığı almayan serin bir yerde kurumaya bırakılmalıdır. Kuruduktan sonra markanın önerdiği su geçirmezlik uygulamasını yapmak kalıyor. Deri dağcılık botlarına asla normal deri ayakkabı cilası uygulanmamalıdır bunun yerine HS12 kremi uygulanabilir. Bu kremin de fazla uygulanmasından kaçınılmalıdır, deriyi fazla yumuşatıp dikişlerin hasar görmesine sebep olabilir. Genel kanının aksine Gore-Tex katmanlı ayakkabılar da aynı uygulamalardan geçmelidir.